Landschapspark De Liede
In de overgang van stad naar land
Stedelijke dynamiek is de transformator voor veranderingen in het landelijk gebied van de stadsrand. Decennia lang lag de focus in Haarlem op de westkant (duinen/zee) en in noord-zuid richting (Spaarne/strandwallen). Maar de toekomstige dynamiek van Haarlem zit momenteel aan de oostkant als onderdeel van de metropool, daar waar de stad aantakt op de nationale infrastructuur en OV-netwerken. Een schaal hoger laat zien dat het onderliggende watersysteem een verbindend netwerk is en geen grens of demarcatielijn. Landschapspark De Liede maakt onderdeel uit van de structuurvisie Oostvaarts in Haarlem. Stad en land zijn niet langer twee naast elkaar liggende landschappen maar hebben een nauwe, onderlinge relatie. Oostwest verbindingen tussen de bedrijfsbebouwing van de Waarderpolder zorgen voor een betere ontsluiting van het buitengebied, evenals een noordzuid route langs de geprojecteerde bebouwing. De overgang van stad naar land krijgt daarmee een publiek karakter. Het groene buitengebied wordt de voorkant van de stad door de bebouwing een oriëntatie op het buitengebied te geven.
Landschapspark
De groene oostflank van de stad Haarlem verdient de status van landschapspark om alle losse fragmenten in het landschap met elkaar te kunnen verbinden. Maar een landschapspark zonder functioneel programma en goede ontsluiting nabij de stad is weerloos. De opgave is om recreatieve programma’s, natuurdoelen, waterberging, aardkundige monumenten en cultuurhistorische relicten (Stelling van Amsterdam) samenhangend en duurzaam te ontwikkelen en het gebied in oost-west richting te voorzien van aantrekkelijke routes van en naar de stad. De reconstructie van de Amsterdamse Vaart vormt de navelstreng voor de stedelijke gebiedsontwikkeling tussen Landschapspark De Liede en het centrumgebied. Ontwerpopgaven voor het landschapspark zijn: betere aanhechting met de stad door opwaarderen entrees, ontbrekende verbindingen in routenetwerk realiseren, De Stelling van Amsterdam beleefbaar maken door respecteren schootsvelden fortenreeks als open zone met uizicht op hoofdverdedigingslijn (beplante dijk) als recreatieve route, vormgeven aan de wateropgave (buffering), versterken watergebonden recreatieve programma’s en de 7 monumentale vergezichten in Oost die bepalend zijn voor de identiteit van de stadsrand als “landschapspanoramma’s” verankeren in het ruimtelijk beleid.
ontwerper Marnix Tavenier als landschapsarchitect onderdeel van het planteam aTA
type ontwerpend onderzoek
jaar 2009
opdrachtgever gemeente Haarlem